Wzorcowanie rejestratorów temperatury

Dokładny pomiar temperatury w pomieszczeniach i w warunkach zewnętrznych wymaga użycia urządzeń, które dokonują pomiaru rzeczywistego, czyli pozostającego w zgodzie ze stanem faktycznym. Gwarancję prawidłowości rejestrowanych danych daje wzorcowanie rejestratorów temperatury.

Aby móc sprawdzić poprawność właściwości metrologicznych danego przyrządu pomiarowego, niezbędne jest wdrożenie procesu wzorcowania. Pod tym pojęciem należy rozumieć ogół czynności, które zmierzają do określenia zgodności (lub jej braku) odczytywanych przez urządzenie informacji ze stanem rzeczywistym. Porównanie jest dokonywane w ściśle określonych warunkach, nazywanych punktami wzorcowania. Za punkt odniesienia służą dane z przyrządu, który stanowi wzorzec pomiarowy. Dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie tych czynności jest świadectwo wzorcowania.

Metoda wzorcowania zależy od specyfikacji urządzenia

Technika wzorcowania jest zależna od specyfikacji danego urządzenia – inne metody będą stosowane w przypadku rejestratora temperatury z czujnikiem zewnętrznym, a inne gdy wzorcowania wymaga rejestrator wyposażony we wbudowany czujnik.

Rejestratory temperatury możemy podzielić ze względu na rodzaj czujnika, który odpowiada za odczyt danych. Poza podziałem ze względu na usytuowanie sensora (wewnątrz lub na zewnątrz obudowy urządzenia), należy rozróżniać rejestratory:

• z czujnikiem rezystancyjnym (między innymi Pt100),
• z czujnikiem termoelektrycznym (między innymi K),
• z czujnikiem półprzewodnikowym (między innymi KTY10).

Stosowana metoda wzorcowania opiera się przede wszystkim na sposobie zabudowania czujnika. Rejestratory z sensorem zewnętrznym wymagają innej procedury niż te, które zostały wyposażone w czujnik wewnętrzny. W obydwu przypadkach sprawdzanie prawidłowości rejestrowanych informacji jest przeprowadzane w trzech punktach pomiarowych.

Wzorcowanie rejestratorów temperatury z czujnikiem wewnętrznym

W przypadku rejestratorów wyposażonych we wbudowany czujnik, wzorcowanie przeprowadzane jest w warunkach wytworzonych w komorze termostatycznej. Za punkt odniesienia służy urządzenie kontrolne. Niezwykle istotne jest, aby oba przyrządy (kontrolny i wzorcowany) były umieszczone tak blisko siebie, jak tylko jest to możliwe. Pozwala to na wyeliminowanie różnic wynikających z możliwości wystąpienia pewnych niejednorodności parametrów w przestrzeni, w której dokonywany jest pomiar.

Komora termostatyczna wymusza właściwy obieg powietrza i daje możliwość wytworzenia warunków, w których będzie panowała ściśle określona temperatura.

Wzorcowanie rejestratorów temperatury z czujnikiem zewnętrznym

W przypadku urządzeń wyposażonych w sensor zewnętrzny, stosowane są dwie metody wzorcowania. Podobnie jak w przypadku urządzeń z czujnikiem wewnętrznym, także w tym przypadku możliwe jest sprawdzenie urządzenia w warunkach komory termostatycznej. W tym przypadku w przestrzeni roboczej umieszczane są nie całe rejestratory, a wyłącznie same sensory.

Inna metoda przewiduje zastosowanie termostatu cieczowego. W tym przypadku czujnik zanurzany jest w czynniku o ściśle określonej temperaturze (mieszczącej się w przedziale, w którym dokonywany jest pomiar).

Procedura wzorcowania przeprowadzana jest w akredytowanej jednostce laboratoryjnej, jednak w pewnych przypadkach istnieje też możliwość wykonania tej czynności poza punktem laboratoryjnym (w ramach Certyfikatu Akredytacji nr AP 158). W takim przypadku używany jest przenośny kalibrator temperatury, współpracujący z precyzyjnym termometrem.